SŁOWO O WZROKU W TENISIE

Wszyscy sportowcy, w tym także tenisiści, od lat szukają nowych możliwości rozwoju i poprawy osiąganych rezultatów. W celu przesunięcia granic swoich możliwości tenisiści wraz z pomocą trenerów próbują poprawić pracę nóg, technikę uderzenia, siłę, szybkość i umiejętności strategiczne. W ostatnim czasie wzrasta liczba zawodników, którzy do harmonogramu ćwiczeń już na stałe wpisali trening wzrokowy. Jest to kolejna kropla w oceanie technik umożliwiających poprawę gry i przeniesienia jej na wyższy poziom.

Dobrze rozwinięte parametry układu wzrokowego są ogromną zaletą w tenisie. Badania pokazują, że zawodowi tenisiści lepiej sobie radzą z przewidywaniem toru lotu piłki, a ta zdolność bezpośrednio łączy się ze stanem układu wzrokowego. Poniżej zostały wypisane aspekty powiązane ze wzrokiem, które bezpośrednio wpływają na poziom gry.

AKOMODACJA, KONWERGENCJA, RUCHY OCZU

Wiele razy w poprzednich tekstach wspominałem o tych trzech pojęciach, są to bardzo istotne elementy widzenia jedno i obuocznego. Sam proces akomodacji i jego sprawność w tenisie są nieocenione. Piłka tenisowa oraz rywal pozostający w ciągłym ruchu wymagają uważnej obserwacji podczas rozgrywki, a właśnie zdolność soczewki do akomodowania umożliwia uzyskanie ostrego obrazu w każdej odległości.

Równie ważna co akomodacja jest konwergencja (jeden z rodzajów ruchu oczów). Akomodacja i konwergencja są współzależne i oddziałują na siebie wzajemnie, ale o tym innym razem... Prawidłowo działająca konwergencja umożliwia odpowiednie ustawienie oczu na zbliżającej się piłce i uderzenie jej rakietą w najbardziej odpowiednim momencie.

Śledzące ruchy oczu są ważnym aspektem, aczkolwiek równie istotne w trakcie meczu tenisowego są ruchy sakadyczne (skokowe) umożliwiające błyskawiczny przegląd boiska, w tym położenie piłki i rywala względem siatki i linii boiska.

Wszystkie wymienione aspekty można wytrenować, co w efekcie umożliwi pewne uderzenia bez krzty zawahania.

SZYBKOŚĆ REAKCJI

Rekordowa szybkość serwu Rogera Federera to 230 km/h, średni wynik wynosi ok. 208 km/h. Co prawda przeciętny tenisista nie uderza piłki z taką siłą i szybkością, ale trzeba przyznać, że czasu na reakcję jest i tak niewiele. Zawodnik musi w tym czasie wyczuć prędkość i trajektorię lotu piłki po to, aby odpowiednio ją uderzyć. Poprawna reakcja zależy od części sekundy i aby była efektywna (szybka, dokładna i wydajna), reakcja powinna być automatyczna.

https://pixabay.com/pl/photos/tenis-piłka-piłki-tenisowe-4482997/

PRZEWIDYWANIE

System wzrokowy dostarcza szereg informacji determinujących odpowiednią reakcję w zależności od wydarzeń na korcie. Od momentu zaserwowania piłki przez przeciwnika do odbicia gracz ma 0,01 sekundy na rozpoznanie rodzaju serwu i wybranie najlepszego odbicia w danej chwili. Odbicie musi odbyć się w idealnym momencie ani za wcześnie, ani za późno! Zdolność do przewidywania, czyli tzw. antycypowanie jest jednym z najważniejszych czynników w zawodowstwie. Nawet niebywała szybkość refleksu nie jest w stanie nadrobić braków w procesie przetwarzania informacji wzrokowej, która umożliwia przewidywać zachowanie rywala czy trajektorii lotu piłki.

KOORDYNACJA OKO-RĘKA

Bardzo istotna kwestia w przypadku wszelkich sportów rakietowych, gdzie piłkę widzianą oczami odbijamy rakietą odpowiednio ustawiając do tego ciało. Całe ciało odpowiada na informację z narządu wzroku i jeśli ta informacja, nawet w małym stopniu, źle odzwierciedla rzeczywistą sytuację, to istnieje ryzyko, że źle zareagujemy na wydarzenia boiskowe. Znaczny procent błędów i źle wykonanych zagrań można przypisać nieprawidłowej ocenie wzrokowej, a to właśnie ona determinuje jakość koordynacji oko-ręka.

ZMĘCZENIE OCZU

Kilkugodzinne mecze tenisowe wymagają niesamowitej kondycji. Fizyczne zmęczenie negatywnie wpływa na koncentrację, czas reakcji i koordynację ruchową. Podobnie jak mięśnie nóg i rąk, męczą się także mięśnie okoruchowe, co sprawia, że poziom gry się obniża. Tak samo jak ćwiczymy swoje mięśnie na siłowni, aby poprawić ich wytrzymałość, tak samo ćwiczenia wzrokowe wzmacniają mięśnie okoruchowe redukując w ten sposób ich zmęczenie w trakcie gry, umożliwiając utrzymać wysoki poziom przez cały mecz.

POCZUCIE GŁĘBI

Poczucie głębi i ocena odległości możliwe są dzięki zjawisku dysparacji siatkówkowej. Prawidłowe rozwinięcie się tego mechanizmu umożliwia odbicie piłki dokładnie w to miejsce na korcie, które zapewni punkty. Pomaga również w ocenie szybkości nadlatującej piłki.

WIDZENIE PERYFERYJNE/ŚWIADOMOŚĆ PERYFERYJNA

Kluczowa zdolność w dynamicznych sportach, zarówno podczas atakowania oraz gry w defensywie. Zawodnik atakujący w tenisie, jeszcze zanim odbije piłkę, śledzi jej lot “kątem oka”, ocenia położenie rywala po to, aby uderzyć piłkę w taki sposób, który sprawi przeciwnikowi najwięcej problemów.

W defensywie zawodnik koncentruje się głównie na pozycji rywala i trajektorii nadlatującej piłki. W tym czasie tenisista musi posiadać peryferyjną świadomość o swoim położeniu względem siatki i linii boiska. W deblu dodatkowo należy mieć na uwadze ustawienie partnera.

Jak można zauważyć, aparat wzroku odgrywa bardzo istotną rolę w tenisie. Umiejętności fizyczne dopiero wraz z odpowiednio działającym układem wzrokowym pozwalają osiągnąć najwyższą formę. Poszczególne funkcje wzrokowe można w prosty sposób wyćwiczyć, a te w ostatecznym rozrachunku umożliwią lepszą ocenę sytuacji na boisku oraz większą precyzję i dokładność uderzeń. Warto spróbować zaimplementować trening wzrokowy do harmonogramu ćwiczeń, na pewno nie zaszkodzi, a może przynieść wymierne w skutkach rezultaty.